جمهوری اسلامی ایران حدود ۹۹۲ کیلومتر ساحل در سه استان شمالی گیلان ، مازندران و گلستان ، استان گیلان حدود ۲۸۸ کیلومتر ساحل از آستارا تا چابکسر و شهرستان مرزی بندر آستارا حدود ۱۸ و نیم کیلومتر ساحل از قره سو تا دهنه رودخانه آستاراچای دارد.

به گزارش ایسنا – منطقه گیلان، «دریا» مجموع آب های شوری است که بخش اعظم کره زمین را پوشانده و به اقیانوس ختم می شود و این عنوان برای دریاچه های شور هم که فاقد مجرای خروجی طبیعی هستند (مانند دریای خزر که بزرگترین دریاچه جهان است)، استفاده می شود.

از آنجایی که منابع ساحلی و دریایی در جامعه کنونی، دومین جاذبه مهم در گردشگری پس از آب و هوا است و کشور ما نیز از این موهبت خدادادی بی بهره نیست، باید بگوئیم که سواحل کشورمان در مناطق شمالی نیز در کنار سایر اماکن طبیعی از قبیل تالاب ها و جنگل ها، از معضلات زیست محیطی، بخصوص انباشت پسماند زباله و فاضلاب انسانی نیز در امان نیست.

بخش وسیعی از سواحل شهرستان مرزی بندر آستارا در حوزه مدیریتی ادارات، سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی است و بخش کوچکی از این سواحل که کمتر سه کیلومتر است، برای استفاده عموم مردم باقی مانده است.

حال باید بگوئیم این حجم کوچک از سواحل آستارا از انباشت مواد تجزیه ناپذیر و ورود فاضلاب خانگی در خطر زیست محیطی (معضل جدی جامعه کنونی بشر و نسل های آینده) قرار گرفته و برای شهروندان به یک بحران جدی مبدل شده است.

بخشی از پسماند شهرستان پس از اتراق گردشگران در تفرجگاه ها و مناطق ساحلی تولید و بخش دیگری از آن همزمان با بارش های فصلی و طغیان رودخانه های مرداب، ویرمونی، لوندویل و سایر رودخانه ها، توسط سیلاب ها به دریا منتقل می شود که علاوه بر کریه نمودن چهره ساحل، سبب به مخاطره افتادن زندگی بومیان منطقه شده است.

اجرای طرح تفکیک زباله از مبدأ، اجرای کامل طرح فاضلاب شهری و از همه مهمتر فرهنگ سازی و آموزش، از جمله عواملی هستند که نقش مهمی را در نجات محیط زیست، ایفا می کنند.

وظیفه نجات محیط زیست بر شانه های سازمان های مردم نهاد

مریم توشه ، فعال محیط زیست و عضو گروه مردم نهاد همیاران طبیعت آستارا در گفت و گو با ایسنا، خاطرنشان کرد: استان های شمالی همه ساله پذیرای گردشگرانی هستند که دریا و جنگل را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می کنند و شهر آستارا هم با توجه به موقعیت خاص خود در ایام تابستان همه ساله شاهد ورود گردشگران بسیاری از نقاط مختلف کشور است.

وی ادامه داد : متأسفانه به دلیل عدم برنامه ریزی دقیق و عملیاتی در طی سالیان اخیر، این حجم از ورود گردشگر که برای جامعه شهری شادابی و سرزندگی را ایجاد می کند و رونق اقتصادی برای شهر به ارمغان می آورد، خسارت هایی بر پیکره این شهر نیمه جان وارد می شود که «تخریب محیط زیست» نمونه بارز آن است.

وی با بیان اینکه این روزها در هر گوشه از شهرهای آستارا و لوندویل ، روستاها، سواحل، جنگل، تالاب و سایر اماکن گردشگری بیش تر از هر چیزی پسماندهایی مشاهده می شود که سال های سال نشانه هایشان بر چهره شهر باقی می ماند و چشم هر بیننده ای را آزار می دهد.

توشه با تأکید بر اینکه برای «تغییر» نیاز به شروع راه است نه اینکه آغاز کننده نباشیم و امید به معجزه داشته باشیم، تصریح کرد : ادارات و سازمان ها در بخش آموزش باید وظیفه آموزش اصولی و عملیاتی را برعهده بگیرند و بخش های اجرایی با برنامه ریزی، مدیریت بهتری برای بحث پسماند و فاضلاب داشته باشند و نباید تمام وظایف سنگین نجات محیط زیست بر شانه های نحیف سازمان های مردم نهاد گذاشته شود.

وی اضافه کرد : امیدواریم روزی فرهنگ عامه مردم چنان رشد و پرورش یابد که دیگر شاهد سواحل و جنگل هایی که با انبوهی از زباله دفن شده اند ، نباشیم و نسل های آینده ادامه دهنده این مسیر شوند.

احداث شناگاه های مدرن، اولویت توسعه خدمات ساحلی

یونس رنجکش، فرماندار شهرستان مرزی بندر آستار ا در گفت و گو با ایسنا ، گفت : بهسازی و احداث شناگاه های مناسب برای استفاده مردم و گردشگران از اولویت های توسعه خدمات ساحلی است و استفاده از توان دست اندرکاران طرح های سلامت دریا می تواند بخش وسیعی از پاکسازی سواحل را مدیریت کند.

وی با تأکید بر اینکه ایجاد شناگاه های مدرن سبب می شود تا تجمع گردشگران در مناطق مشخص متمرکز و ارائه خدمات آسان تر شود، خاطرنشان کرد : در برنامه ریزی های انجام گرفته، برای سایر نقاط ساحلی شهرستان مانند صدف و لوندویل که قابلیت سرمایه گذاری و ایجاد شناگاه را داشته باشند احداث اینچنین مجموعه هایی پیش بینی شده است.

رنجکش ضمن تشکر از حمایت های استاندار گیلان در اجرایی شدن طرح مدرن و استاندارد سفیر امید که برای اولین بار در استان گیلان عملیاتی شده است ، افزود : اجرای طرح های خدماتی مناسب برای بهره مندی مردم، از نیازهای جدی در سواحل است که تاکنون مغفول مانده بود و امیدواریم در آینده شاهد اجرای طرح های توسعه ای در راستای جلب رضایتمندی های عمومی، افزایش کیفیت خدمات برای گردشگران و از همه مهمتر نگهداری سواحل باشیم.

ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدأ راهکاری برای نجات شهرهای ساحلی

جواد معیتی، شهردار آستارا با بیان اینکه نوار ساحلی این بندر مرزی در فصل تابستان بیش از نقاط دیگر مورد توجه گردشگران قرار می گیرد، تصریح کرد : در آستارا که نام آن در میان ۲۰ شهر گردشگرپذیر کشور قرار دارد، در تعطیلات تابستان و عید نوروز به طور متوسط روزانه حدود ۸۰ تا ۸۵ تن زباله جمع می شود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵ الی ۲۰ درصد کاهش دارد.

وی با تأکید بر اینکه این رقم در سال گذشته به طور متوسط ۱۰۰ تن بوده است، افزود : فرهنگ سازی برای اجرای طرح تفکیک زباله از مبدأ از عوامل اصلی کاهش این حجم زباله است ولی این آمار فعلی هم با توجه به جمعیت این شهر، بیش از حد استاندارد است.

معیتی با اشاره به اینکه نهادینه شدن فرهنگ حفاظت محیط زیست مستلزم عزم عمومی است، ادامه داد : به طور متوسط فقط روزانه ۱۰ تن پسماند توسط گردشگران در ساحل سفیر امید این شهر تولید می شود که در پی اجرای این طرح به ۵ تن در روز کاهش یافته است.

معیتی اضافه کرد : این میزان زباله با مشارکت ۸۵ نیروی خدماتی تحت نظارت واحد خدمات شهری و ۲۱ دستگاه خودروی سبک و سنگین جمع آوری می شود که بخش وسیعی از فعالیت شهرداری را در برمی گیرد.

وی در بخش دیگر سخنان خود از اجرای موفقیت آمیز طرح تفکیک زباله از مبدأ در این شهر خبر داد و توضیح داد : شهرداری آستارا برای مشارکت مردم در طرح مذکور ، سطل های زباله خشک و تر را در اقصی نقاط شهر و به خصوص در نوار ساحلی نصب کرده است تا مردم با آگاهی از حقوق شهروندی ، گامی مؤثر در حفاظت طبیعت بردارند و مانع تهدیدات زیست محیطی شوند.

شهردار آستارا افزود : بخش خصوصی در راستای اجرای این طرح ۳۰ نفر نیروی زبده و ۶ دستگاه خودرو بکار گرفته است تا بتواند نقش تأثیرگذار خود را ایفا کند.

تولید ۱۲ لیتر شیرابه در هر دقیقه توسط زباله های آستارا

ولی داداشی، نماینده مردم آستارا در مجلس شورای اسلامی ، خاطرنشان کرد : زباله های شهرستان آستارا در هر دقیقه ۱۲ لیتر شیرابه تولید می کنند و محل پسماند نزدیک به دریا است.

وی با تأکید بر اینکه فاضلاب استان های شمالی باید شبکه گذاری شود ، اظهار کرد : متأسفانه فاضلاب صنعتی و خانگی استان های شمالی پس از ورود به رودخانه ها به دریای خزر می ریزد و این موضوع آسیب جدی را متوجه محیط زیست دریا کرده است.

وی با اشاره به افزایش اعتبارات آب و فاضلاب شهری آستارا به رقم ۳۸ میلیارد تومان در سالجاری افزود : نام «آستارا» در ردیف شهرهای پرتنش فاضلابی کشور قرار گرفته است و به طور یقین از مزایای این بخش بهره مند خواهیم شد.

داداشی تصریح کرد : در حالی که ۷۰ درصد آلودگی دریای خزر به علت ورود فاضلاب های خانگی و صنعتی است ، یکی از اقدامات پیشگیرانه برای بهبود وضعیت زیست محیطی دریای خزر سیستماتیک و مکانیزه کردن دفع فاضلاب است.

به گزارش ایسنا، با ارزیابی مطالب فوق باید بگوئیم که شرایط برای بهبودی وضعیت سواحل بندر مرزی آستارا با بهره مندی از طرح های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در حال اقدام است و اگر توجه ویژه به مقوله فرهنگ سازی توسط ادارات، ارگان ها و نهادهای فرهنگی دولتی و غیردولتی صورت بگیرد، می توانیم شاهد بازگشت سلامتی محیط زیست شهرستان باشیم.