در پی جاری شدن سیل در استانهای مازندران، گلستان، شیراز و سایر نقاط آسیب دیده، بر آن شدم تا یادداشت ذیل را بنویسم و در اختیار رسانههای مکتوب و الکترونیکی قرار دهم؛جنگل، هدیه خداوندی و نخستین دوست بشر به شمار میآید. هیچیک از پدیدههای طبیعت به اندازه جنگل در زندگی آدمیان نقش اساسی و سازنده […]
در پی جاری شدن سیل در استانهای مازندران، گلستان، شیراز و سایر نقاط آسیب دیده، بر آن شدم تا یادداشت ذیل را بنویسم و در اختیار رسانههای مکتوب و الکترونیکی قرار دهم؛جنگل، هدیه خداوندی و نخستین دوست بشر به شمار میآید. هیچیک از پدیدههای طبیعت به اندازه جنگل در زندگی آدمیان نقش اساسی و سازنده ندارند. انسانهای اولیه، در پناه جنگل توانستند به حیات و تولید نسل خود ادامه دهند، آنها نیازمندی های روزانه خود را از جنگل بدست میآوردند؛ بدین خاطر احترام به درختان و احساس دوستی نسبت به آنها پدیدهای است که منشا بسیار دیرین در پندار انسانها دارد و افسانههای کهن اقوام و ملل مختلف جهان، سرشار از اساطیر گیاهی است .جنگل منطقهی وسیعی از درختانِ انبوه است. گرچه جنگل یک اصطلاح رایج به شمار میرود، اما هیچ تعریف دقیق جهانی از جنگل به رسمیت شناخته نشده است.در سال ۲۰۱۰ ، سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (FAO)، گزارش داد که جنگل زدایی در جهان، عمدتا تبدیل جنگلهای استوایی به زمینهای کشاورزی و مسکونی، طی ده سال گذشته کاهش یافته است، اما در بسیاری از کشورها چون ایران شاهد آن هستیم که جنگل خواری همچنان با سرعت بالا ادامه دارد.طبق اعلام سازمان غذا و کشاورزی جنگلها ۴ میلیارد هکتار یا حدود ۳۰ درصد از سطح زمین را در سال ۲۰۰۶ پوشش دادند که با توجه به تقسیمات محیطی و آب و هوایی هر کدامشان، درصد قابل توجهی از تولید اولیه خالصِ کربن در سال را برای جنگلهای گرمسیری (Tropical forests)؛ ۲۱.۹ گیگا تن، برای جنگلهای معتدل (Moderate forests)؛ ۱۱.۸ گیگا تن، و برای جنگلهای شمالی (North forests)؛ ۲.۶۹ گیگا تن را دارا میباشند.به نقل از خبرگزاری مهر در ۲۸ آبان ۱۳۹۱ سالانه ۶۳ هزار هکتار از جنگلهای زاگرس و شمال ایران نابود میشوند و دلیل آن فقط طمع انسانهاست، نه نیازشان!!!اهمیت جنگلها به دلیل تنوعش در خدمات زیست بومی چون ؛۱. تبدیل دی اکسید کربن به اکسیژن و زیست توده.
۲. کمک به تنظیم هوا.
۳. تصفیه آب.
۴. رفع خطرات طبیعی مانند سیل.
۵. و استفاده به عنوان منبع چوب و تفرجگاه تفریحی می باشد.طبق آمار ثبت شده در صفحه جهانی (Wikipedia)، مساحت جنگلهای ایران (از دامنههای شمالی کوههای البرز و استانهای ساحلی دریای خزر) ۳/۴۰۰/۰۰۰ (سه میلیون و چهارصد هزار) هکتار است.مساحت جنگلهای سایر نقاط کشور نیز تا سه میلیون هکتار میرسد که البته بر اساس اسناد و مدارک موجود، ایران از زمان باستان تا آغاز قرن هجدهم دارای جنگلهای بسیار و گوناگون بوده است که بیش از ۱۶ میلیون هکتار میرسید.در صفحه ۱۲۲ کتاب “پاسخ به تاریخ” (انتشارات مرد امروز/۱۳۶۴) آمده است؛ از بین بردن جنگلهای ایران از زمان حمله مغول آغاز شد و به ویژه در سه قرن گذشته به بالاترین حد خود رسید. در زمان قاجار بین سالهای ۱۲۸۱ و ۱۲۹۱ نزدیک به ۱۳۰ هزار تن زغال چوب از بریدن درختان جنگلی ایران تولید شد و به خارج از کشور صادر گردید.با توجه به آمار مذکور، در سالهای اخیر بر اساس آمارهای دولتی طی سالهای ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰، بیش از ۱/۵ میلیون متر مکعب چوب از جنگلهای شمال ایران برداشت شده است. رئیس انجمن جنگلبانی (بنابه نقل خبرگزاری میراث فرهنگی در ۱ آذر ۱۳۹۱)، اعلام کرد؛ این رقم، بیانگر آمار رسمی در این زمینه است و بدون شک در کنار این برداشتها، قطع درختان به طور غیرقانونی نیز در جریان است که بر میزان کل نابودی جنگلها میافزاید.متخصصان نیز در همین نقل قول گفته اند؛ جنگلهای شمال از این برداشت های گسترده بسیار آسیب دیده اند .در پیشبینیهای صورت گرفته در آن سالها نیز آمده بود؛ با ادامه این روند، جنگلهای شمال ایران به سرنوشت جنگلهای غرب دچار خواهند شد و از میان خواهند رفت. از سوی دیگر، کارشناسان نتیجهی این برخورد را وقوع #سیلهای_ویرانگر در شمال ایران، ارزیابی کردهاند.از این رو دولت جمهوری اسلامی ایران در آبان ۱۳۹۵ با تقدیم لایحه #تنفس_جنگل به مجلس خواستار تنفس و استراحت جنگلهای شمال شد تا به موجب این طرح، بهرهبرداری تجاری از جنگلهای شمال و هرگونه برداشت چوب توسط شرکتهای چوببری به مدت ۱۰ سال ممنوع اعلام شود اما برخی مخالفتها باعث شد که امیدچندانی به این طرح وجود نداشته باشد، البته در مقابل چنین مخالفتهایی، موافقان زیادی هم صف کشیدند؛هادی کیا دلیری، رییس انجمن جنگل بانی ایران و رییس دانشکده منابع طبیعی و کشاورزی، میگوید: بهطور کلی من موافق استراحت جنگلها هستم. من معتقدم این جنگلها توانایی تولید چوب را ندارند و درست نیست که برای چوب این جنگلها برنامهریزی کنیم؛ زیرا جنگلهای شمال کشور اهمیت بینظیری دارد؛ #میراث_طبیعی_جهان و محل #ذخایر_ژنتیکی است و همچنین سطح بسیار کمی به نسبت مساحت کل کشور دارد.لازم به ذکر است هرچند هیات وزیران در ابتدای فعالیت دولت یازدهم در مصوبه ای در تاریخ ۹۲/۱۰/۱۶ بهره برداری صنعتی از جنگل های شمال کشور را ممنوع و برداشت چوب از این جنگلها را صرفا به پایههای شکسته، افتاده و بیمار محدود ساخته بود اما موانعی پیش روی اجرای آن وجود داشت.
این لایحه در ابتدای امر، توسط محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی در نامهای به معاون خود (رییس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری) مطرح شده بود و دوستداران محیط زیست امید داشتند در صورت تصویب این طرح در مجلس، هرگونه بهره برداری از جنگلها برای یک دوره تنفس ۱۰ ساله بر اساس طرح حجتی ممنوع شود، اما لایحه ممنوعیت بهرهبرداری تجاری از جنگلهای کشور، معروف به طرح تنفس جنگلها که قرار بود در #برنامه_ششم_توسعه اجرا شود و در آن جایگاهی برای صنایع بزرگ چوب دیده نشده بود، با نحوه تصویب مجلس عقب افتاد و زمان اجرای آن به سال چهارم برنامه موکول شد.و اما چند روزِ پیش، از تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۹۷ بر اثر بارندگیهای شدید در استانهای گلستان و مازندران سیل جاری شد که موجب خسارتهای مالی برای ساکنین این استانها و همچنین جرح و فوت چند ده نفر گشت.گفته میشود در این حادثهی طبیعی در استان #گلستان ، طی دو روز ۳۰۰ میلیمتر #بارش رخ داده که برابر متوسط بارش یکسالهی استان گلستان است، این حجم از بارش در این منطقه در تمام دوران ثبت دادههای هواشناختی، دستکم در هفتاد سال گذشته، #بیسابقه بوده است.ناگفته نماند که چند روز بعد از سیل گلستان و مازندران، در ۵ فروردین ۱۳۹۸ بر اثر بارندگیهای شدید، در استان #فارس نیز سیل جاری شد. باران که از حوالی ساعت ۸ صبح دوشنبه شروع شده بود، به یکباره ریتمی تند و شدید به همراه بارش تگرگ به خود گرفت و پس از حدود یک ساعت و نیم بارش مداوم، شهر را سیل در بر گرفت.مدیرکل پزشکی قانونی استان فارس آمار جانباختگان را ۱۸ نفر اعلام کرد که در میان جانباختگان شش نفر مرد، هفت نفر زن، سه پسر بچه و یک دختر بچه هستند. همچنین بر اساس این آمار سیل تاکنون ۹۴ #مصدوم برجای گذاشته است.به گزارش کیهان؛ یکی از دلایل سیلهای ویرانگر اخیر در شهرهای شمالی، نابودی روزانه ۱۲۳ هکتار از #جنگلها است.یاشار سلطانی (روزنامهنگار) نیز در توییتر خود دلایل سیلهای شمال کشور را نابودی ۱۲۳ هکتار از جنگلها دانست و نوشت : سال ۹۵ دولت لایحه تنفس جنگل را به مجلس برد و خواستار توقف برداشت از جنگلها شد. نورمفیدی، طبرسی و قربانی امام جمعههای گلستان، مازندران و گیلان از مخالفان اصلی این طرح بودند!و به گزارش ایسنا، داریوش مختاری علت سیل استان فارس را چنین اظهار کرد: در سال ۱۳۸۶ نیز چنین سیلابی البته با شدت کمتر در این استان تجربه شد. در دهه ۷۰، همزمان با طرح توسعه آرامگاه خواجوی کرمانی، این #آبراهه بزرگ از آوارهای ساختمانی پر شد و این وضعیت امروز، خروجی همان #اقدامات_نسنجیده دستگاه شهرداری شیراز بوده است.ضمن عرض تسلیت به خانوادههای قربانیان و مردم ایران، حالیه با توجه به یادداشت فوق، چه عواملی باعث وجود سیلهای اخیر شده است؟!
خودتان قضاوت کنید!!!
یادداشت : حامدنیکبختوارنا خبر /